Yahoo đã đi đúng đường nhưng sai bước

Nữ CEO xinh đẹp Marissa Mayer đã xác định [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] rất đúng rằng Yahoo phải chuyển trọng điểm sang di động. Thế nhưng hành trình để trở nên một công ty di động của hãng thì lại toàn những bước đi sai lầm.

[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]

Những nền tảng ban sơ

Theo The New Yorker, Khi Marissa Mayer lên nắm quyền điều hành vào 2012, Yahoo vẫn chưa có chỗ đứng kiên cố trên mảng di động. Thậm chí, doanh thu đến từ smartphone và tablet của Yahoo thấp tới mức báo cáo tài chính của công ty này còn không có một đầu mục dành cho lăng xê di động, một mảng đã được Google và Facebook tận dụng từ lâu.

Ấy vậy nhưng khi đọc một bản danh sách về các hoạt động phổ thông của người dùng trên smartphone, Mayer lại mỉm cười. Bên cạnh những tác vụ cơ bản của điện thoại như gọi điện và nhắn, người dùng smartphone cũng dành rất nhiều thời gian để đọc email, tra thông tin thời tiết, đọc tin, san sẻ ảnh, tìm thông báo tài chính, thể thao và chơi game.

Một công ty có thể làm tốt các dịch vụ này rõ ràng là có tiềm năng lớn trên di động. Trong buổi họp tài chính trước tiên với Yahoo, Mayer đặt ra câu hỏi “Những dịch vụ này có nghe giống với một công ty nào đó mà các bạn biết tới không?”. Câu giải đáp là quá rõ ràng: Yahoo. Để đưa người hùng Internet một thời trở về với thành công, Mayer khẳng định “Yahoo sẽ phải trở thành một công ty đặt trọng điểm vào di động”.

4 năm trôi qua, chừng như cố gắng của “người đẹp” này đã đổ bể hoàn toàn. Khi ban bố bản vắng tài chính quý 4/2015, Marissa Mayer tuyên bố sẽ sa thải thêm 15% nhân lực toàn cầu và tìm “một số tuyển lựa chiến lược” để… bán mình. Yahoo hiện tại đã không còn phương cứu vãn.

Cổ phần còn nắm giữ tại Alibaba là tài sản duy nhất có giá trị của Yahoo vào thời khắc này

Tuy vậy, trong bản bẩm tài chính đầy ảm đạm của Yahoo cũng cho thấy Mayer đã đích thực tạo ra một thay đổi hăng hái: mảng di động mang lại cho công ty 291 triệu USD doanh thu, tương đương với 23% tổng doanh thu của hãng. Con số này cao hơn hàng trăm lần mức doanh thu mà Yahoo đạt được vào thời khắc 2012, tức thị khi smartphone đã trở thành một phần quan yếu trong cuộc sống của hàng triệu người trên thế giới.

Nhưng, 291 triệu USD vẫn là chưa đủ. Trong cùng quý đó, Facebook [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] thu về 4,5 tỷ USD doanh thu từ mảng di động, tương đương với 80% tổng doanh thu lăng xê của công ty. Google không ban bố con số cụ thể cho mảng lăng xê trên smartphone và tablet. Nhưng ước lượng của hãng nghiên cứu eMarketer cho thấy gã đồ sộ từng hiện đang chiếm 43% thị phần quảng cáo di động, trong khi Facebook chỉ chiếm 17% còn Yahoo đạt được vỏn vẹn… 2%.

Rõ ràng là Mayer đã hiểu rất rõ vấn đề lớn nhất của Yahoo khi lên nắm quyền: gã khổng lồ một thời đã tụt hậu quá trầm trọng trên mảng di động. Vậy vì sao nữ CEO này lại không thể vượt qua thử thách này và đưa Yahoo trở lại thành công?

lên đường không thuận lợi

trước nhất, cần phải hiểu rằng Yahoo có xuất hành điểm khác hẳn với Google và Facebook. Yahoo của thập niên 2000 không phải là một công ty công nghệ mà là một công ty truyền thông. Thay vì phát triển ra các nền móng thì Yahoo lại tạo hoặc tổng hợp các nội dung như tin thời sự, thể thao, dữ liệu tài chính rồi bán lăng xê trên các nội dung do chính công ty này phát hành. Khi Mayer lên nắm quyền, vị CEO này cũng hiểu rằng hình thức phát hành nội dung nói trên không thể thành công trên thị trường smartphone.

Không chỉ có vậy, Yahoo cũng không sở hữu một trình duyệt hay một hệ điều hành như Google. Với Chrome và đặc biệt là Android, Google sở hữu một “cánh cửa” phì nhiêu đưa người dùng đến với các dịch vụ lóng, email và bản đồ của hãng này. Các dịch vụ của Google đã được tích hợp vào Android ngay từ những ngày đầu của hệ điều hành này (2008). Cũng nên mà Google đã giữ vững được vị thế của mình trên mảng lăng xê trực tuyến khi cuộc cách mệnh smartphone bùng nổ.

Tầm nhìn quá eo hẹp

thời khắc 2012 đã là quá muộn để Yahoo có thể tung ra một hệ điều hành di động của riêng mình. Điều duy nhất Mayer có thể làm là tụ hợp kiểm soát những gì Yahoo có thể kiểm soát được: các áp dụng. Khi Mayer lên nắm quyền, cô đã xác định được một số lý do khiến cho các vận dụng di động của Yahoo bị tụt hậu so với các đối thủ khác.

Đầu tiên, Yahoo có quá ít kỹ sư làm việc trên mảng vận dụng di động. Thứ hai, Yahoo “rải” nguồn lực của mình lên quá nhiều vận dụng khác nhau thay vì tụ hợp vào một đôi ứng dụng trọng tâm. chung cục, Yahoo cốt tập hợp vào dùng HTML5, một ngôn ngữ cho phép phát triển đa nền tảng một cách dễ dàng nhưng lại không thực thụ tụ tập vào một nền móng nào cả.

vận dụng Yahoo Weather

tuốt tuột những vấn đề đó đều đã được Mayer giải quyết một cách triệt để. Nhờ chiến dịch đẩy mạnh tuyển dụng và thâu tóm các công ty startup, hàng ngũ kỹ sư phát triển vận dụng của Yahoo tăng từ 50 người lên 500 người. Các vận dụng phổ thông nhất của Yahoo được đặt trung tâm phát triển cho từng nền tảng biệt lập. áp dụng thời tiết (Weather) cũng như vận dụng đọc tin (News Digest) của hãng thậm chí còn đạt được giải thưởng thiết kế do Apple trao tặng vào 2013 và 2014.

Đáng tiếc là Tất cả những kết quả khả quan này lại không giúp ích nhiều cho Yahoo. Marissa Mayer đã quá hội tụ vào bản theo dõi hành vi của người dùng mà không nhận ra rằng nếp dùng của người dùng, nguyên tố quan trọng nhất dẫn tới doanh thu quảng cáo, đang thay đổi mạnh mẽ. Trong những năm vừa qua, thành công trên mảng di động được đo đạc bằng thời lượng người dùng dành ra để dùng ứng dụng: vận dụng càng được dùng lâu thì các hãng quảng cáo càng sẵn lòng bỏ tiền ra đầu tư (do thời gian hiển thị tới người dùng gia tăng). Thành công điển hình nhất từ sự chuyển dịch này là Facebook: mạng từng lớp của Mark Zuckerberg đã “gây nghiện” thành công cho người dùng, nhờ đó san phẳng sân chơi với Google.

ứng dụng Yahoo News Digest

Ngược lại, các áp dụng được phát triển theo hướng dịch vụ cung cấp thông tin lại không mang lại thành công như đợi mong. Xét cho cùng, người dùng sẽ chẳng mất nhiều thời gian để xem tình hình thời tiết của ngày bữa nay hay xem kết quả trận đấu bóng của ngày hôm qua.

Tụt hậu hoàn toàn trên mảng mạng từng lớp/áp dụng nhắn tin

Thất bại trên mảng mạng xã hội và ứng dụng nhắn (gọi chung là các dịch vụ giao thông) có lẽ là “niềm đau” lớn nhất của Yahoo. Trong khi Facebook vừa mua lại WhatsApp, vừa tách rời tính năng Messenger của mình ra làm một áp dụng riêng thì Mayer lại phải ưng để cho Yahoo Messenger dần chìm vào kí vãng. Đây cũng không hẳn là lỗi của vị CEO này, bởi vào thời điểm Mayer lên nắm quyền thì Yahoo Messenger đã không còn mấy người dùng.

Nhưng những thất bại khác thì lại hoàn toàn là lỗi của Mayer. trước hết, có thể kể đến quyết định đầu tư vào Yahoo Mail. Trong khi vận dụng Yahoo Mail đã được cải thiện chất lượng một cách đáng kể thì tính năng email cá nhân, cũng như các mảng dịch vụ truyền thống khác của Yahoo, đã không còn “hot” như trước. Nếu như tìm được cách để Yahoo Mail đích thực lấn sân sang mảng dịch vụ nhắn tin hoặc thậm chí là mạng từng lớp, Yahoo có lẽ đã ở vị thế khác như bây chừ.

ví Yahoo Messenger tìm được chỗ đứng trên iOS và Android thì mọi chuyện có nhẽ đã khác đi nhiều

Một thất bại đau lòng khác của Yahoo là thương vụ mua lại Tumblr giá 1 tỷ USD vào 2013. Cho tới nay, mạng từng lớp này vẫn được vấn được một lượng người dùng đông đảo nhưng cũng không thể giúp mang lại lợi nhuận “khủng” cho Yahoo. Khác với Facebook hay Twitter, Tumblr đốn được dùng để đăng các nội dung hướng vào chiều sâu hơn là hướng vào san sớt thông báo cá nhân chủ nghĩa. Khi về tay Yahoo, Tumblr gần như không đổi thay chút nào so với khi còn hoạt động độc lập, và bởi vậy cũng chẳng thể thực sự đe dọa tới vị thế của Facebook.

Chiến lược mở mang và “đối ngoại” không hạp

Bên cạnh Tumblr, Yahoo còn mua lại hàng chục startup khác. Thế nhưng, thay vì nối phát triển những ý tưởng khích thành các sản phẩm hoàn chỉnh thì Mayer lại “kết liễu” các startup này. Để đáp ứng nhu cầu về nhân công, nữ CEO của Yahoo đã ưng bỏ lỡ nhịp tạo ra những cái tên thành công tầm cỡ Evernote hay Uber.

rút cục, khi mối quan hệ giữa Apple và Google xấu đi thì Yahoo cũng đã không kịp “chen chân” vào miếng bánh iOS, để cho bộ máy dạo Bing của Microsoft chiếm lĩnh vị trí trên Siri và Spotlight. Trong khi Google có thể tận dụng Android để giữ vững vị thế của bộ máy tìm thì Yahoo ngày một mai một trên thị trường màu mỡ này. Ngay cả chiến thắng gần đây nhất của Yahoo trên mảng dạo là thương vụ hợp tác với Firefox cũng chỉ được thực hành trên phiên bản desktop chứ không phải trên smartphone.

Nói tóm lại, Mayer đã xác định đúng hướng đi cho Yahoo khi lên nắm quyền, nhưng những đổi thay mà vị CEO này tạo ra lại là quá ít để có thể cứu vãn cho con thuyền Yahoo đang ngày càng chìm dần. “Cái chết” của Yahoo ngày bữa nay ngang trái thay đã bắt đầu từ khi Mayer xác định tầm nhìn “tụ tập vào di động” cho gã khổng lồ một thời này: khi không thể chuyển dịch Yahoo thành một công ty công nghệ, Mayer cũng đã khép lại cánh cửa sống sót chung cục của Yahoo.