Có những tình tiết lịch sử chỉ thấy dân gian lan truyền

Tại sao nhắc đến chiến tranh chống các vương triều phong kiến Trung Quốc trước đây và cuộc chiến tranh biên giới 1978, 1979 bị xem là “ nhạy cảm”?

Một quyết định cầu thị, khoa học

PV: Thầy đón nhận thông tin sắp tới sẽ đưa nội dung kiến thức lịch sử chiến tranh biên giới Tây Nam và phía Bắc, cùng với công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo vào sách giáo khoa như thế nào?

Thầy Trần Trung Hiếu: Chúng ta phải nhìn nhận một cách thẳng thắn rằng, do nhiều nguyên nhân mang tính lịch sử, sách giáo khoa Lịch Sử bậc phổ thông hiện hành đã có nhiều bất cập và thiếu sót. Đó là một trong nhiều nguyên nhân làm cho học sinh rất ngại học Sử, chọn thi môn Sử dù vẫn yêu lịch sử.

Việc lãnh đạo Bộ GD&ĐT tuyên bố là sẽ đưa các kiến thức về vấn đề chủ quyền biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa và hai cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam, biên giới phía Bắc năm 1979, tôi cho rằng đó là quyết định đúng, dù muộn màng nhưng rất khoa học và cầu thị.

Một điều rất lạ nhưng ai cũng biết là chiến tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc là một nhiệm vụ thường xuyên, thường trực của dân tộc ta hàng ngàn năm qua.

Vậy tại sao nhắc đến chiến tranh chống các vương triều phong kiến Trung Quốc trước đây và cuộc chiến tranh biên giới 1978, 1979 bị xem là “ nhạy cảm”, là ảnh hưởng đến quan hệ Việt Trung, là tác động không tốt đến “vấn đề đại cục” trong xu thế hội nhập, khu vực hóa, toàn cầu hóa?


[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]

[center !important]Thầy Trần Trung Hiếu, giáo viên Lịch sử, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu - Nghệ An. Ảnh nhân vật cung cấp[/center !important]


Trong quá trình giảng dạy môn Sử bậc phổ thông, tôi thấy sách giáo khoa Lịch Sử hiện hành khi viết về các vấn đề liên quan đến Trung Quốc từ xưa đến nay đều né tránh nhiều sự thật, dù rất phũ phàng và đớn đau!

Lịch sử đã ghi nhận rằng, trong suốt chiều dài của lịch sử từ hàng ngàn năm qua, tinh thần và sức mạnh của dân tộc Việt Nam luôn được hun đúc và rèn rũa. Chúng ta đã chiến đấu chống những âm mưu xâm lược, nô dịch, đồng hóa của các vương triều phong kiến Trung Quốc và của các thể chế Trung Quốc hiện đại.

Theo sử sách đã ghi có 16 cuộc chiến tranh Trung - Việt và gần đây nhất là trận hải chiến Hoàng Sa (1974) dẫn đến Trung Quốc chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa; chiến tranh biên giới phía Bắc (1979-1989) và hải chiến Trường Sa ở đảo Gạc Ma (1988).

Và, cứ sau mỗi trận chiến đó, dân tộc ta đã mất đi nhiều xương máu và sinh mạng, một phần đất đai, chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc đã bị Trung Quốc chiếm đóng.

Sự thật lịch sử cần được đưa vào sách như thế nào thưa thầy?

Thầy Trần Trung Hiếu: Sự thật lịch sử bao giờ cũng là sự thật, càng che đậy, giấu giếm thậm chí viết không đúng thì sẽ tạo nên hiệu ứng trái chiều, phản giáo dục.

Sự thật gần như trở thành quy luật tất yếu là trên thế giới, bất cứ mọi quốc gia nhỏ yếu nào khi số phận địa lý được “mặc định” phải ở bên cạnh một nước lớn thì đều phải gồng mình để chống xâm lược và đồng hóa.

Những chiến thắng Bạch Đằng, Chi Lăng, Đống Đa, Điện Biên Phủ...và cả những thất bại đau xót trong công cuộc giữ nước của An Dương Vương thời Âu Lạc, Hồ Quý Ly đầu thế kỷ XV, triều Nguyễn cuối thế kỷ XIX...luôn là một kho tư liệu sinh động chứa đựng nhiều bài học kinh nghiệm bi, hùng về dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Tất cả những điều đó cần phải được nhìn nhận, đánh giá trung thực, công bằng, cần phải được truyền bá, giáo dục cho thế hệ trẻ hôm nay để nhắc nhở họ luôn nêu cao ý thức cảnh giác trước muôn vàn phương thức và thủ đoạn của các thế lực bành trướng, bá quyền.

Học sinh bây giờ đã khác nhiều so với ngày xưa. Nhờ công nghệ thông tin liên tục cập nhật trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, sẽ vô cùng chán khi các em không muốn sách giáo khoa và các thầy cô dạy Sử “nhồi nhét” vào nhận thức các em kiểu tư duy lúc nào cũng ta thắng- địch thua.

Muộn còn hơn không

Thời đại công nghệ cũng khiến cho học sinh lơ đãng nhiều về lịch sử, các em dường như quan tâm tới những gì hiện tại để thỏa mãn với sở thích, cá tính. Ngay như sách giáo khoa hiện nay cũng dành rất ít thời lượng nói về các cuộc chiến tranh biên giới, hải đảo. Thầy suy nghĩ gì về điều này?

Thầy Trần Trung Hiếu: Vì nhiều nguyên nhân mang tính lịch sử mà sách giáo khoa Sử cùng với sự chậm trễ trong khả năng cập nhật của nhiều giáo viên Sử trên các phương tiện truyền thông thời văn minh @ đã góp phần làm cho nhận thức của các em bị “xơ cứng” trước nhiều thông tin, quan điểm mang tính áp đặt kiểu “chính trị hóa lịch sử”.

Trong lúc đó, các thần thế thù địch đang lợi dụng các công cụ thông báo đại chúng để tuyên truyền, xuyên tạc, bôi nhọ, bóp méo lịch sử dân tộc, phủ nhận những giá trị lịch sử đã được “đóng đinh” trong suốt chiều dài lịch sử.

Sự tội lỗi thông báo [Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...]cơ bản, sơ đẳng trong sách giáo khoa Lịch Sử nhưng lại được công khai, phổ cập trên internet sẽ làm cho các em học trò tò mò, hoài nghi, hoang mang về cái gọi là thật - giả lẫn lộn.

Các em sẽ tin thông tin từ ai, sách giáo khoa, lời thầy cô hay internet? Hầu hết các cuộc kháng chiến, chiến giành giật và bảo vệ nền độc lập mà dân tộc ta giành thắng lợi, sách giáo khoa môn Lịch Sử chỉ thống kê số lượng thương, thiệt hại của kẻ thù, còn phía quân và dân ta thì không hề thấy ? không lẽ, để giành thắng lợi, chúng ta dễ dàng thế sao?

Một số tội lỗi, sai trái[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] căn bản của Đảng như trong phong trào cách mệnh 1930-1931, trong thời đoạn cách tân ruộng rẫy 1953-1956, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1968, trong xây dựng CNXH sau năm 1975...đều không được sách giáo khoa trình diễn.# một cách khách quan và chân thực.

Cuộc chiến tranh bảo vệ biên thuỳ phía Tây- Nam (1978) và biên thuỳ phía Bắc (1979-1989) chống Trung Quốc xâm lăng rõ ràng là một sự kiện lớn, một biến cố lớn của dân tộc ta sau năm 1975. có lẽ nào, sự kiện đó không phải là một kiến thức cơ bản cho nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc ( song hành với việc xây dựng CNXH sau khi nước nhà được thống nhất) sau năm 1975.

Ngày 17/2/1979, Trung Quốc xâm lăng và đến ngày 5/3/1979, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ban bố “Lệnh Tổng động viên” toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đứng lên tranh đấu chống quân thù. Rõ ràng, một tri thức cơ bản như thế mà chỉ được nhắc tới trong sách giáo khoa Lịch Sử lớp 9 và lớp 12 chỉ có 11 dòng là điều khó ưng ý!

Theo thầy thì sắp tới nếu thực hành như Bộ GD&ĐT thông báo thì nên tụ hội[Only registered and activated users can see links. Click Here To Register...] vào những nội dung gì?

Thầy Trần Trung Hiếu: Bây giờ không nên đặt ra vấn đề “nếu hay không”, mà phải kịp thời chỉnh sửa, bổ sung những kiến thức cơ bản đó vào chương trình giảng dạy môn Lịch Sử. Sai thì phải sửa, sót thì phải bổ sung. Thà muộn còn hơn không bao giờ.

Trước tiên, khi chưa có nội dung, chương trình sách giáo khoa mới, Bộ GD&ĐT nên có những công văn chỉ đạo và hướng dẫn về cho các Sở GD&ĐT bổ sung những kiến thức đó vào chương trình giảng dạy môn Sử thông qua việc lồng ghép kiến thức liên quan của từng cấp học, khối học; có thể tổ chức thêm các chương trình ngoại khóa, chuyên đề theo từng chủ đề phù hợp hoặc học tập, tham quan tại các trung tâm triễn lãm, bảo tàng tại địa phương.

Sau khi Bộ GD&ĐT công bố Chương trình Giáo dục phổ thông tổng thể, Bộ nên phối hợp với các chuyên gia của Hội Khoa học Lịch sử bàn bạc và hoạch định nội dung cụ thể nên sửa chữa, bổ sung nhưng thiếu sót như thế nào, thêm phần gì và bớt phần gì cho phù hợp với lưu lượng, thời gian số tiết học theo quy định.

Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế hiện nay đang thay đổi nhanh chóng, khó lường và diễn biễn phức tạp, vấn đề về những cuộc đấu tranh khẳng định chủ quyền biển đảo Hoàng Sa, Trường Sa và cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây- Nam, biên giới phía Bắc càng có ý nghĩa thực tiễn trong việc giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần tự tôn, độc lập tự chủ.

Đặc biệt là giáo dục cho thế hệ trẻ truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, biết gìn giữ và tôn vinh, tri ân những người đã chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc. Làm được điều đó, sách giáo khoa môn Sử sẽ trung thực hơn, khách quan hơn và hấp dẫn hơn. Và học sinh sẽ yêu Sử hơn và yêu, trân trọng tất cả những gì đã làm nên lịch sử.