Cung Trường Sanh nằm ngay sau cung Diên Thọ, nguyên thủy đây chỉ là một vườn Ngự nhưng đến thời Thiệu Trị được đại trùng tu và trở thành nơi ở của các bà Thái Hoàng Thái Hậu – bà nội Vua. Theo như thư tịch cổ thì đây là khu cung điện rất đẹp có lầu son gác tía, hồ nước, điện đài…

Trong quần thể di tích cố đô Huế, [Nội dung ẩn để xem] hay Cung Trường Sinh còn có tên gọi khác là Cung Trường Ninh, được xây dựng phía Tây Bắc Hoàng thành với vai trò ban đầu là hoa viên, nơi các vua triều Nguyễn mời mẹ mình đến thăm thú ngoạn cảnh. Về sau cung được được chuyển thành nơi ăn ở sinh hoạt của một số bà hoàng thái hậu và thái hoàng thái hậu.

Cung được khởi công xây dựng từ năm Minh Mạng thứ 1 (1821), với tên ban đầu là cung Trường Ninh. Kiến trúc ban đầu xếp theo hình chữ tam, gồm một điện chính ở giữa, một điện phía trước, một lầu phía sau và một số công trình phụ ở xung quanh. Năm Thiệu Trị thứ 6 (1846), cung Trường Ninh được tu sửa, kiến trúc Cung được nâng cấp về quy mô

Trục kiến trúc chính xếp theo hình chữ Vương, trong đó điện Thọ Khang được đặt chính giữa, tòa Ngũ Đại Đồng Đường đặt phía trước, lầu Vạn Phúc đứng sau cùng. Ba tòa nhà này có nền nối liền nhau bằng hệ thống hành lang thông suốt

Quanh trục kiến trúc này có nhiều công trình khác. Phía trước nhà Ngũ Đại Đồng Đường có Phường Môn. Phía sau lầu Vạn Phúc có xếp mấy ngọn giả sơn như núi Bảo Sơn, núi Kình Ngư, núi Hổ Tôn… Vòng quanh cung có lạch nước Đào Nguyên nối qua hồ Nội Kim Thủy ở phía bắc. Trên lạch có bắc những cây cầu sơn đỏ để đi qua

Cung Trường Ninh ban đầu có vai trò như một hoa viên và là nơi các vua Nguyễn thường mời mẹ mình đến thăm thú “thưởng tiết ưu du”. Về cuối triều Nguyễn, cung lại trở thành nơi ăn ở sinh hoạt của một số bà hoàng thái hậu, thái hoàng thái hậu như bà Lệ Thiên (vợ vua Tự Đức), bà Từ Minh (vợ vua Dục Đức), bà Tiên Cung (vợ vua Đồng Khánh)…

Trong thời kỳ rực rỡ nhất, kiến trúc cảnh quan của Cung Trường Sanh được vua Thiệu Trị xếp vào hàng thứ bảy và được vịnh thơ trong Thần kinh nhị thập cảnh liệt kê 20 thắng cảnh của kinh đô Huế gồm các [Nội dung ẩn để xem] nơi vua chúa nghỉ ngơi

Năm 1923, vua Khải Định cho tu bổ Cung đổi tên thành Trường Sanh và dựng thêm hai tòa nhà để xe ở phía trước, gần cổng vào cung

Sau hơn 80 năm, kể từ lần trùng tu đó, cung Trường Sanh gần như không được quan tâm, dần bị xuống cấp và hoang phế. Cung Trường Sanh đã được Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế trùng tu tôn tạo từ năm 2005 đến 2007 và đã được trả lại vẻ đẹp vốn có của nó với các điện, đường xinh xắn, lạch Đào Nguyên và hồ Tân Nguyệt thơ mộng, hệ thống hòn non bộ tinh tế, vườn cảnh, sân lát gạch, tường thành, cổng tam quan hoàn chỉnh, cùng với các [Nội dung ẩn để xem] ở cố đô huế,để đưa vào tuyến tham quan phục vụ du khách


Các bài viết cùng thể loại: