Vòng Tròn Bậc 5 – Circle of fifths

Trong một bản nhạc, để thể hiện dòng chảy của nhạc điệu, hay nói đơn giản là tất cả các nốt nhạc từ nốt này sang nốt khác, người nhạc sĩ sẽ phải dùng nhiều hợp âm và phối hợp chúng với nhau. Dĩ nhiên, một bài hát thì khó có thể chỉ có một hợp âm, nó cũng giống như bạn nấu bếp mà chỉ bỏ có muối vậy. Bạn cần phối hợp nhiều loại gia vị khác nhau, nhiều loại vật liệu khác nhau để tạo nên một món ăn thơm ngon và có hương vị mặn mà.

Hợp âm cũng thế, và cũng như gia vị, bạn không thể thêm một cách tuỳ tiện, mà vẫn có những nhóm quy tắc mà bạn “nên” tuân theo. Thí dụ, Đô trưởng sẽ đi cùng La thứ, Fa trưởng và Sol 7. Những cụm hợp âm đi cùng nhau này sẽ tạo thành một khối hoà âm, và trong hồ hết các bản nhạc chúng ta sẽ chỉ cần chơi những hợp âm trong một khối đó là có thể thể hiện được bài hát hoặc tác phẩm.

Nếu hợp âm là một tập hợp vài nốt với nhau (Đô trưởng gồm Đô Mi Sol), Thì chùm hợp âm lại là tập hợp của một vài hợp âm với nhau (chùm Đô trưởng gồm Đô trưởng, Fa trưởng, Sol 7, La thứ…).[Nội dung ẩn để xem]
Vòng Tròn Bậc 5, cơ bản của mọi chùm hợp âm.
Số lượng của mỗi chùm hợp âm cũng đa dạng, có thể là 3, 4, 5, 6… hợp âm cho mỗi chùm, nhưng nguyên tắc xây dựng chúng thì chỉ có 1. Và bạn sẽ nhanh chóng được tiếp cận những chùm hợp âm vày hầu hết các tác phẩm âm nhạc đều dựa trên những chùm hợp âm như thế. Và rất may mắn cho chúng ta, chùm hợp âm không phải là sự kết hợp một cách tình cờ, mà chúng có nguyên tắc rất rõ ràng. Nghĩa là đã thấy A thì vững chắc sẽ có B,C,D… Như vậy mọi chuyện sẽ đơn giản hơn nhiều đúng không nào.
Tuy nhiên, ở trên ta dùng từ ”nên” chứ không phải là từ “phải”. Bởi vì âm nhạc thì rất đa dạng và uyển chuyển, nếu biết cách, người nhạc sĩ hoàn toàn có thể không tuân theo nguyên tắc để đạt được điều mà họ muốn biểu hiện. Tức là dùng hợp âm bên ngoài chùm và biến tấu tuỳ theo cảm xúc, những trường hợp như vậy cùng không quá hiếm, tuy nhiên, về căn bản thì nếu bạn bám sát những nguyên tắc, bạn hoàn toàn có thể chơi được tác phẩm đó mà không gặp vấn đề gì. Chỉ là chừng độ phong phú, những trạng thái xúc cảm sẽ không đạt tới mức mà tác giả muốn mà thôi.

Vòng Tròn Bậc 5 dùng để làm gì ?

Bạn hãy học cách nhớ mặt từng hợp âm theo bộ, Nghĩa là xem chúng như bạn đồng hành của nhau, nhìn thấy A thì sẽ nghĩ ngay đến B,C,D… Sẽ rất dễ dàng cho bạn sau này khi tự mình tìm hiểu và khám phá một bản nhạc bất kỳ, vì như đã nói, tất cả đều có nguyên tắc. Và bạn có thể áp dụng Vòng tròn bậc 5 này để tìm tone một bài hát ! Đây là bài học nhạc lý khá cơ bản dành có các bạn học đàn guitar cơ bản ở tphcm có thể học và áp dụng !



Các bài viết cùng thể loại: