1. Tổng quan: Nứt ống hậu môn là một vết rách nhỏ trên da và niêm mạc hậu môn. Nứt ống hậu môn có thể xảy ra khi bạn đi cầu táo bón hoặc phân quá cứng. Đây là một trong bệnh lý tiêu biểu thường gây đau rát hậu môn và chảy máu khi đi cầu.

Nứt ống hậu môn thường xảy ra ở tuổi đứng tuổi, nhưng cũng là nguyên nhân chảy máu hậu môn hay gặp ở tuổi thiếu niên . phần nhiều bệnh sẽ khỏi trong vài tuần với việc cải thiện tình trạng táo bón, nhưng một số ít nứt lỗ đít sẽ thành mạn tính và cần phải điều trị bằng giải phẫu.







2. Dấu hiệu và triệu chứng

- Đau hậu môn nhiều khi đi cầu, đau rát có thể kéo dài đến vài giờ.

- Có máu đỏ tươi dính phân hoặc giấy vệ sinh.

- Ngứa ngáy, khó chịu quanh lỗ đít.

- Có thể thấy một vết rách trên da quanh lỗ đít.

- Thường có da thừa và nhú hậu môn phì đại gần vị trí vết nứt.







3. căn do

- Các nguyên nhân thường gặp là: Phân cứng hoặc phân quá lớn; Táo bón và phải rặn nhiều khi đi cầu; Tiêu chảy kéo dài; Viêm nhiễm vùng hậu môn trực tràng; Bệnh Crohn’s hoặc các bệnh viêm đại tràng khác

- Các duyên cớ ít gặp hơn: Quan hệ dục tình ngã lỗ đít; Ung thư hậu môn- trực tràng.

HIV; Lao hậu môn –trực tràng; Giang mai.

4. nguyên tố nguy cơ

- con trẻ: nhiều trẻ nhỏ bị nứt hậu môn trong những năm đầu đời mà không có căn do.

- Người lớn tuổi :nhiều người lớn tuổi có thể bị nứt hậu môn do sự giảm máu nuôi, hậu quả của việc giảm tưới máu vùng hậu môn trực tràng.

- Táo bón: rặn nhiều khi đi cầu và phân quá cứng tăng nguy cơ bị nứt lỗ đít.

- Hậu sản: Nứt lỗ đít thường xảy ra vối phụ nữ trong thời kì Hậu sản, có nhẽ do ăn uống quá kiêng khem gây táo bón.

- Bệnh Crohn’s.

5. Biến chứng

- Nứt hậu môn mãn tính: nứt hậu môn không lành sau 6 tuần sẽ trở nên mãn tính.

- Nứt lỗ đít tái phát: những người từng bị nứt lỗ đít một lần, có nguy cơ sẽ bị lần khác.

- Vết nứt lan vào cơ vòng lỗ đít: nứt hậu môn có thể ăn sâu vào cơ vòng lỗ đít, làm cho vết nứt khó lành. Giai đoạn này cần điều trị thuốc hoặc phải phẫu thuật.



6. Chẩn đoán

- Nội soi trực tràng: Thường được thực hành ở bệnh nhân dưới 50 tuổi, không có nguyên tố nguy cơ bệnh lí ruột non hay ung thư đại tràng.

- Nội soi ruột già: thực hiện đối với bệnh nhân trên 50 tuổi, cho phép khảo sát tất thảy ruột già.

- Đo áp lực lỗ đít: Nhằm đánh giá trương lực cơ thắt hậu môn, cũng như đo độ mẫn cảm và chức năng của trực tràng.
Xem thêm :[Nội dung ẩn để xem]
7. Điều trị

- Nứt ống hậu môn thường lành trong vài tuần, nếu bệnh nhân giữ cho phân mềm và điều trị táo bón hay đi tả. Tuy nhiên nếu vết nứt không lành trong 6 đến 8 tuần, bệnh nhân cần điều trị thuốc hoặc thậm chí phải giải phẫu.

- Đối với trẻ nhũ nhi bị nứt lỗ đít, thay tã luôn và giữu lỗ đít khô sạch, chống táo bón và giữ trẻ không rặn nhiều khi đi cầu.

* Điều trị không phẫu thuật:

- đổi thay lối sống: bổ sung thêm nhiều chất xơ vào chế độ ăn, uống nhiều nước hơn, tập thể dục liền và dùng thuốc làm mềm phân, nếu vẫn không có hiệu quả, thầy thuốc có thể đề nghị các biện pháp không giải phẫu sau:

+ Bổ sung chất xơ: cung cấp chất xơ thẳng thớm giúp làm mềm phân và dễ đi tiêu, tránh gây nứt thêm.

+ Ngâm hậu môn:. Ngâm nước ấm 10 đến 20 phút nhiều lần trong ngày, đặc biệt là sau khi đi tiêu, sẽ giúp thư giãn cơ thắt giúp dễ lành bệnh. Không sử dụng xà phòng hoặc tắm bông bóng vì có thể gây kích ứng vùng lỗ đít.

+ Thuốc kem: Anusol-HC, oxit kẽm…. giúp làm giảm khó chịu từ vết nứt nhẹ.

+ Nitrogylcerin: bôi nitroglycerin vùng lỗ đít giúp giãn mạch và gia tăng lượng máu đến vết nứt, giúp vết nứt mau lành. Liệu pháp này cũng giúp làm giảm áp lực cơ thắt lỗ đít, giúp giảm bớt sự co thắt và giảm đau. Các tác dụng phụ có thể bao gồm đau đầu, áp huyết thấp và chóng mặt

+ Botox: Tiêm một liều nhỏ của onabotulinumtoxinA (Botox) vào cơ vòng lỗ đít làm liệt các cơ thắt trong vài tháng, gây giãn cơ thắt. Tác dụng phụ có thể bao gồm đau tại chỗ tiêm hay nhẹ, tạm rò rỉ khí hoặc phân (lỗ đít không kiểm soát).

+ Thuốc chẹn kênh calci: nifedipine (Adalat) và diltiazem (Cardizem), uống hoặc nghiền thành một chất gel và bôi vào vết nứt, góp phần làm giãn cơ thắt.

- giải phẫu: Nứt hậu môn kinh niên nếu không chữa lành với phương pháp điều trị khác, thầy thuốc có thể đề nghị phẫu thuật. phẫu thuật liên quan đến việc cắt giảm một phần nhỏ của cơ vòng lỗ đít để giảm co thắt và đau , giúp vết nứt mau lành.

a. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN TRƯỚC phẫu thuật:

- Một phần quan yếu của việc chuẩn bị cho giải phẫu là làm sạch phân trong đại tràng

- Sáng ngày phẫu thuật bệnh nhân nhịn ăn uống hoàn toàn, được bơm 1 tube Fleet enema 133 ml. Sau khi đi cầu hết phân, bệnh nhân cần tắm với xà phòng diệt khuẩn, sau đó sẽ được chích kháng sinh và chuyển phòng mổ

b. chăm nom BỆNH NHÂN SAU phẫu thuật

- chăm chút tại chỗ:

+ Ngâm hậu môn với nước muối ấm ( 0,9 %) ít nhất 3-4 lần một ngày và sau mỗi lần đi tiêu. Điều này sẽ giúp giảm cơn đau co thắt trực tràng và làm sạch vết mổ. Không dùng giấy vệ sinh mà nên rửa bằng nước ấm sau khi đi tiêu.

+ Vết mổ sẽ rỉ dịch vàng ít nhất 7-14 ngày. Dịch tiết sẽ giảm dần và sẽ hết hẳn vào khoảng tuần thứ tư.

+ Dùng thuốc giảm đau và dùng thuốc nhuận trường để ngăn chặn táo bón.

+ Hoạt động:

• Tránh ngồi hoặc đứng lâu hơn 1 giờ tại một thời điểm. Trong 6 tuần trước nhất, không nâng nhiều hơn 5 kg. Lưu ý không Khuân vác nặng vì điều này làm tăng nguy cơ chảy máu.

• Đừng lái xe trong khi uống thuốc giảm đau có nguồn gốc a phiến.

• Tái khám trước khi trở lại làm việc

• Hoạt động tình dục có thể được khi bạn cảm thấy thoải mái.

- Tránh táo bón: Ăn nhiều chất xơ và có chế độ ăn uống cân bằng mỗi ngày để tánh táo bón.

- Báo thầy thuốc ngay khi có các triệu chứng:

+ Chảy lượng lớn máu đỏ tươi từ trực tràng không dừng khi đè ép trực tràng trong 10 phút

+ Nhiệt độ hơn 38,5 độ C cho 2 lần lấy cách nhau 4 giờ. Lấy nhiệt độ của bạn một lần mỗi ngày trong một tuần

+ Dịch tiết có mùi hôi

+ Sưng đau nhiều vùng mổ

+ Đi tiêu không tự chủ

+ Khó đi tiểu

KẾT LUẬN:

- Nứt ống lỗ đít là bệnh lí thường gặp, đặc biệt ở giới trẻ trong thời đại hiện tại do chế độ ăn ít chất xơ, ít uống nước và nếp ít vận động.-

- Nếu đến sớm thì việc điều trị không khó, 80-90 % nứt lỗ đít điều trị sớm và đúng sẽ khỏi bệnh sau 4 tuần. Tuy nhiên do e sợ nên bệnh nhân thường đến khám trễ, khi vết nứt hậu môn đã chuyển sang mạn tính, thường cần phải giải phẫu để điều trị. do vậy chúng ta cần nang cao nhận thức về bệnh. Có chế độ ăn uống nhiều chất xơ,uống nhiều nước, tăng cường vận động, tập thể dục liền để có cuộc sống khoẻ mạnh, không bệnh tật.

Xem thêm : [Nội dung ẩn để xem]


Các bài viết cùng thể loại: